Het kan vriezen..

Er zijn van die momenten waar je er min of meer van uit gaat dat iemand weet wat hij doet. Tot diegene stotterend en wegzakkend over ijs rijdt. Het is niet al te diep en ik denk dat dat ons redt. De triomfantelijke kreet verraad opluchting. Tulegen, de chauffeur van dienst, brengt ons naar zijn huis. De koeling is stukgevroren en eist vervanging. In de garage staan diverse bekenden om hem heen. Wodka in de hand. Meteen wordt me een afgesneden flessenhals toegestoken, die dient als glas. Mijn bedankje leidt tot een lachsalvo. De inwoners van het dorpje zijn kennelijk niet gewoon met toeristen, menigeen draait zijn hoofd om.

Reparaties dwingen ons te slapen in Tulegen’s huis, dat barst van de kinderen. Dat is best leuk. Voor een half uur. Moeder vindt veel goed. Moeten ze niet naar school? Warm water uit de fluitketel is mijn douche. Ook mijn sokken was ik.. dat doe ik niet goed. Het meisje grijpt ze en begint ze fatsoenlijk te schrobben. Het jongetje ontfermt zich over mijn andere paar. Goede service, ik begrijp nu beter waarom ze thuis worden getolereerd. Hoewel het aan de ene kant frustrerend is om geen enkele privacy te hebben, is het wel de ultieme manier om het leven van de familie te bestuderen. Het huis bestaat uit de het leefgedeelte en het slaapgedeelte. Vader, moeder en de vier kinderen slapen daar gezamenlijk. Boter, een smakeloos soort broodjes en opgedroogde brokken kwark staan altijd op de tafel. Wanneer er iemand op bezoek komt krijgt diegene direct thee. Steekt een lepel boter in zijn mond. En steekt de lepel weer terug in de boter. Als de jongste zoon van een kruk lazert kijkt moeder niet op of om. Het kind staat op en loopt verder. Later zie ik hem direct naast de voordeur zitten poepen. Niemand die het vreemd vindt. Z’n zus ruimt op. Zie ik die van mij niet doen.

Het is definitief, het oude busje gaat ‘m niet worden. Een jeep is het vervangend voertuig. Hobbelen dat het een lieve lust is. Eenmaal contact met het dak is genoeg, ik houd mijn hoofd de rest van de rit schuin. Ditmaal is er duidelijke bezorgdheid voor het oversteken van de rivier. Geruststellend. Horten en stoten, achteruit voor een aanloop. De hoogste berg van Mongolië ligt in Altai Tavan Bogd NP. Het is hier koud genoeg voor de sneeuw om te blijven liggen, wat de wegen onbegaanbaar maakt voor de auto. Het was niet zonder hulp dat de Mongolen de halve beschaafde wereld hebben veroverd, paarden draaien hun hoef niet om voor een laagje sneeuw. Uiteraard moet de rivier weer overgestoken worden. De wijsheid dat krakend ijs niet breekt kennen ze hier denk ik niet. Niets zo ontnuchterend als een rivier oversteken waarvan de bovenkant bevroren is en die je verderop gewoon ziet stromen. Met een slordige 700 kilo paard aan een leidsel.

Kou. Een uitgesproken fan ben ik er nooit van geweest. Toch voel ik een bepaalde aantrekkingskracht. Misschien ben ik zo’n persoon die zich eerst moet branden voor hij genoeg respect voor het vuur ontwikkeld. Ik heb wel aan mijn bescherming gedacht, hopelijk zorgt mijn gezichtsbeharing voor extra isolatie. Best mannelijk. Nu nog schapen drijven. En een adelaar. Eenmaal in het zadel wordt pas goed duidelijk hoe misleidend de diepte van het landschap is. Die bergkam lijkt zo dichtbij. Na twee uur toont Khuiten Uul zich, 4374 meter hoog. Alleen de top is te zien, maar ik geloof het wel. Handen en voeten zijn gevoelloos. De zon toont wat mededogen en terug in het huis herstel ik vlakbij de kachel, boven een potje schaak. Een week later is het gevoel in mijn hand nog niet terug.

Een taxi bespreken is niet nodig verzekert de receptioniste. De taxistandplaats is immers voor de deur van het hotel en er staan er zat. Alleen niet om acht uur de volgende ochtend. Lopen dan maar, de kou gewend. Not. Met het geluk aan de zijde is een gewillige chauf snel genoeg gevonden. Het hostel voelt als thuiskomen en ik twijfel tussen niets doen en zo min mogelijk uitvoeren. Beide gaan me niet slecht af. De dagen daarop leer ik Ulaanbatar beter kennen. Ik moet mijn oordeel deels bijstellen; hoewel mensen zich af en toe straalbezopen op straat bevinden, vallen ze niemand lastig. Overdag is men in het algemeen de vriendelijkheid zelve. Ook hier houden ze er een duivenverzameling op na en ook hier houden ze zich op bij een monument.

Vanouds hebben ze in Mongolië een bijzondere manier van zingen, men zingt met keelklanken. Lastig uitleggen, je had er bij moeten zijn. In navolging spreid ik mijn eigen kunsten tentoon tijdens een avond karaoke. Ik zal niet ontkennen dat de kelen uitgebreid gesmeerd worden met vloeistoffen die de zangkwaliteiten van eenieder flink verbeterd. Maar alsnog krijg ik geen klachten over mijn prestaties.