Chinees

Netjes veegt de taxichauffeur zijn rochel van het half openstaande raam met een daarvoor bestemde lap stof, hij kon toch niet zo goed richten als hij dacht. Goedgemutst en volkomen onnodig toetert hij naar een andere auto. Stilstaand voor een verkeerslicht worden knokkels één voor één luid gekraakt. De ene keer worden er hele verhalen tegen me verteld, de andere keer kijken mensen stoïcijns voor zich uit als ik instap en zwijgen me dood. Of ze zo goed willen zijn mij naar ‘deze’ (*laat briefje met Chinese tekens zien) locatie te brengen. Op straat lachen en verbazen - de ene keer besmuikt, de andere keer hardop -mensen zich over mijn kleur / lengte. Sommige mensen groeten me, verlegen, brutaal, als grapje. Teruggroeten, in het Engels of Chinees, roept uiteenlopende reacties op. Verbazing ('het kan praten'), een lach ('die gekke blanke jongen'), trots ('hij zei hallo terug').

Hardseats zijn niet mijn eerste keuze om te reizen. Ook niet mijn derde. De wagon heeft 118 stoelen, het zijn de goedkoopste plaatsen in de trein. Niemand heeft een vaste stoel, er worden meer kaartjes verkocht dan dat er stoelen zijn. Zo ontstaat er een interessante situatie, waarin er moet worden gestreden voor een plaats. Eenmaal gesetteld, houdt men zich aan hun plaats. Vriendelijk glimlachend raapt de man de dop op die een klein meisje heeft laten vallen. Een hartgrondig neusophalen, gevolgd door een hard gerochel. De bijna onhoorbare tuf wordt beschaaft met een tissue uitgesmeerd over de treinvloer. Dit is mijn omgeving vanaf de vroege avond, tot ik ergens diep in de nacht mag uitstappen. Sommige mensen zijn in de middag ingestapt en moeten nog een volledige dag. Hun voeten zijn door het lange zitten zo opgezwollen dat ze hun schoenen niet meer aankrijgen. Een zekere bewondering kan ik niet onderdrukken als ik zie hoe ze erin slagen te slapen, zittend, hangend, liggend in de gangpaden. Het licht brandt de hele nacht.

Schichtig beweegt de kip haar kop in het rond, de rest van het lichaam gevangen in een zak. Het jongetje trekt de zak naar buiten en slingert hem over zijn schouder. De bus rijdt verder. Op zoek naar traditie beland ik in een klein dorpje. Hier huizen mensen die tot het Miao volk behoren. Vrouwen kleden zich in zwart fluweel, versierd met geborduurde bloemen in felle kleuren. Bij gelegenheden wordt de uitrusting gecompleteerd door sieraden. Niet zomaar wat armbanden, de dames behangen zich volledig met zilverwerk. Ringen, oorbellen,kettingen, hele tooien van dun en rijkelijk versierd zilver, zorgvuldig gepoetst. De processie wordt elk jaar herhaald. Of als toeristen erom vragen.. (betalen). Ik vind het schrijnend te zien hoe elke vorm van waardigheid wordt verworpen als het geluid van de laatste gong wegsterft. De vrouwen snellen toe met hun koopwaar en aangezien de verkoopster / toerist verhouding zwaar in ons nadeel is heeft iedereen zijn privélegertje. Op de grens van massatoerisme, het lot van alles wat enigszins interessant lijkt.

De wachtruimte in het station, midden in de nacht. Veel mensen doen iets met hun telefoon, kijken een film. Daarbij moet het volume vanzelfsprekend zodanig zijn dat ook anderen in de goede smaak van de gebruiker kunnen delen. Het mooie van opstappen op een ‘klein’ tussenperron in een slaaptrein, is de aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid dat het bed is voorverwarmt. Zo ook die van mij. Wat anders doen dan kiezen voor de koude kant van het kussen? Een zekere hamburgerketen is voor weinig goed.. of eigenlijk is alleen de koffiezekerheid wat waard. Zo te proeven staat de pot al even te pruttelen. Chinezen snappen westerlingen aardig op zijn tijd, maar zijn genoeg onzekere gebieden. Koffie wordt als een medicijn beschouwt en het is best eigenaardig om vrijwillig zoiets bitters te drinken, zelfs zonder melk of suiker.

Als ik iets probeer te zeggen, wordt me gevraagd het op te schrijven. Mijn vaste hand laat me keer op keer in de steek als ik me waag aan Chinese karakters. Omgekeerd zijn mensen vriendelijk genoeg hun aanwijzingen neer te krabbelen. Tja. Wisselgeld wordt teruggegeven met twee handen, eventueel begeleid door een kleine buiging. En misschien een onderdrukte grijns omdat die buitenlander weer eens te veel heeft betaald. Hoorbaar slurpen de dames hun noedels naar binnen. Inmiddels weet ik al lang dat het niet meevalt deze geruisloos te eten, en in China geven ze al helemaal niet om zulke trivialiteiten. Angst voor verstoppingen hoef ik in ieder geval niet te hebben, daarvoor wordt het eten in te veel olie bereid. Smeert lekker de maag. Op milieugebied valt vooruitgang te boeken, men is gek op plastic. Een in plastic verpakt cakeje die makkelijk in mijn rugtas past wordt overhandigd in een tasje. Besluit ik op het laatste moment om ook nog dat extra broodje te kopen, ondergaat deze hetzelfde lot. Wil je nog wat plastic om je plastic? Later waait zo’n zak weer over straat. Waarschijnlijk verpakt in plastic.