Himalaya

Monniken moeten bepaalde geneugtes van het leven missen, Boeddha zei dank wordt déze hen bespaard. Een zeker merk met het logo van een aangegeten vrucht heeft vrijwel een monopolie in Tibet. Reden; het is het enige merk dat de Tibetaanse tekens ter beschikking stelt. Op die manier is iemands telefoon meteen een indicatie voor afstamming. Al je bid- en studieboeken in de palm van je hand, en makkelijk op te bergen in je pij als er gemediteerd moet worden. Niet gek, die moderne godsdienst.

In aanloop van een bepaald viering is het aantal Tibetanen om de tempel toegenomen. En ook het machtsvertoon van China. Het centrale plein is helemaal gevuld met politie, zoveel dat ze het letterlijk in kleine vakken verdelen met menselijke muren. Groepen militairen marcheren bars kijkend door de menigte. De Tibetanen.. doen wat ze altijd doen. Rondjes lopen om de oude tempel, reciterend, pratend, stilzwijgend. De sfeer voelt vreemd, men is niet gelukkig met wat er gebeurd, maar kan er niets aan doen. Als ik mijn gids Pema vragen stel die eventueel enigszins beantwoord zouden moeten kunnen worden met een negatieve lading over het Chinese beleid, kijkt hij mij vriendelijk grimlachend aan en houdt hij zich stil. Genoeg gezegd. Het is bijna onmogelijk geen sympathie te krijgen voor de Tibetaanse zaak. Ik verlaat Lhasa, een stad balancerend, gedoemd tot onherkenbaar te verchinezen.

De hoogte in, de chauffeur heeft een voortvarende rijstijl. Koude wind, de zon nog niet al te sterk. Volop vergezichten, op de voorgrond uitgestrekte velden met hier en daar bouwsels en yaks. De achtergrond bestaat uit rotsgebergten en daarboven torenen sneeuwtoppen. Het geheel wordt omlijst door de blauwste lucht die je je kunt voorstellen. Doezelen tijdens de ochtenduren, ontwaken met uitzicht en een niet optimaal werkende verwarming in het busje. Dat levert vooral koude voeten op. En dan, toch onverwachts, is daar een bergtop. Dé bergtop. Majestueus boven een dak van wolken uitrijzend. Ik kijk naar de Mt. Everest. Slechte woordgrappen over hoog(s)te punten komen in mij op, ik laat ze achterwege. Het is nog uren rijden tot aanraakafstand, maar deze nemen ze me niet meer af.

Verder stijgen. Uitzicht. Grandioos. Een klein, zeer beroemd stukje Himalaya. Kijken. Ademen. Met wat moeite, er is niemand die daar om geeft. Had ik al gezegd dat (mijn) foto’s geen recht aandoen? Goed voor het contrast, slecht voor mijn gemoedsrust; het wolkendek ontneemt het zicht op dé top. Wachten, hopen, blazen, het mag niet helpen. Tevens wordt duidelijk dat het Everest Basecamp definitief niet te bezoeken valt, er ligt een halve meter sneeuw op de wegen. Balen, en toch voel ik me er rustig onder. Dus, niet verder, maar terug.

Ik tref voorbereidingen voor een koude nacht; elektrische dekens, extra dekens. Slapen op 4200 meter.. Ik wordt wakker. Ik heb moeite met ademhalen. Paniek, ik moet moeite doen om rustig te blijven. Een drukkend gevoel op mijn borst. Bij elke beweging hap ik naar adem. Ik heb het niet koud, dat scheelt. Diep zuchten, mijn longen volzuigen met zuurstof. Kalmte. Wachten op de ochtend, op het licht. Het busje heeft ook een slechte nacht gehad, en wil niet starten. Met man en macht wordt geprobeerd het euvel te verhelpen. Met zijn allen duwen. Met een tractor door het dorp heen slepen in een poging de motor op te warmen.

Uiteraard is de lucht onbewolkt. Blikken op de Everest, van een afstand. Een laatste hoge pas voor het dalen, voor het eerst weer beschikbaar na de sneeuwval. Een auto is over de rand geraakt en is over de kop geslagen. Moeten we helpen? De gids vermijd oogcontact, antwoord dat het een Chinees is en dat helpen geen zin heeft.. Wat? Ik kan het hem niet eens zo veel kwalijk nemen. Er is genoeg ruimte voor één auto, elkaar passeren is niet mogelijk. Om deze reden moeten we wachten tot de laatste vrachtwagen voorbij rijdt. Het wordt donker, en later. De verwarming is niet gerepareerd. Het is zover. We rijden en rijden, dalen en dalen. Tussendoor hangt de chauffeur aan de telefoon, vast om te zeggen dat hij niet thuis komt voor het eten.

Controle. De militair, dik ingepakt, opent de deur. Ik benijd hem niet. Het is een jong ventje, hij klimt zowat op mijn schoot om naar binnen te kijken. Paspoorten en permits vergelijken, de deur open. Ik zit naast die deur. De sneeuw langs de weg licht helderwit op onder de koplampen, de omgeving is pikkedonker. Bij dag is dit waarschijnlijk een mooie afdaling, in het donker heeft het haast iets magisch. Als gehypnotiseerd volg ik de slingerende weg, mijn koude voeten er bijna door vergetend. Soms heb je van die momenten waarop je alle besef van tijd kwijtraakt, die momenten waarbij het niet uitmaakt, het komt vanzelf wel in orde. Deze nacht is zo’n moment.